Việc tham gia vào các trò chơi điện tử có thể góp phần giúp người chơi cải thiện khả năng đọc hiểu và làm việc với ngữ cảnh văn bản. Nhiều trò chơi yêu cầu người chơi phải đọc và hiểu các văn bản, hướng dẫn hoặc câu chuyện trong trò chơi để tiếp tục cuộc phiêu lưu. Các trò chơi phiêu lưu như The Witcher hay Skyrim có cốt truyện phức tạp và yêu cầu người chơi đọc kỹ các đoạn hội thoại, điều này giúp cải thiện khả năng đọc hiểu văn bản và làm quen với các kiểu ngữ cảnh khác nhau. Thậm chí, một số trò chơi giải đố yêu cầu người chơi phải làm việc với các câu hỏi phức tạp hoặc các đoạn văn để tìm ra lời giải. Việc này không chỉ giúp cải thiện khả năng đọc hiểu mà còn nâng cao kỹ năng phân tích và đánh giá thông tin. Đặc biệt đối với những người học ngoại ngữ, các trò chơi cũng có thể là một công cụ học tập hữu ích, giúp họ học từ vựng mới, cải thiện ngữ pháp và phát triển khả năng giao tiếp qua các tình huống trong trò chơi. Hơn nữa, việc đọc và hiểu các câu chuyện trong trò chơi còn giúp phát triển khả năng tưởng tượng và sáng tạo, một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao trí tuệ và khả năng học hỏi.
Trò chơi điện tử còn đóng góp vào việc phát triển khả năng tư duy phản biện. Trong nhiều trò chơi, đặc biệt là các trò chơi chiến lược hoặc giải đố, người chơi phải đánh giá và đưa ra các quyết định dựa trên các thông tin sẵn có. Họ phải xem xét các yếu tố như thời gian, tài nguyên, và các yếu tố tác động khác để đưa ra chiến lược hiệu quả nhất. Trò chơi như Chess, Starcraft hay các game chiến thuật khác yêu cầu người chơi phải phân tích tình huống và dự đoán các động thái của đối thủ để đưa ra quyết định tốt nhất. Kỹ năng tư duy phản biện này rất quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp trong cuộc sống, đặc biệt là khi đối diện với những tình huống cần phải đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Việc luyện tập tư duy phản biện qua trò chơi giúp người chơi phát triển khả năng đánh giá và phân tích thông tin một cách logic, từ đó giúp họ giải quyết các vấn đề trong công việc, học tập và các mối quan hệ xã hội một cách hiệu quả.
Trò chơi điện tử cũng có thể là công cụ hữu hiệu giúp phát triển khả năng thích nghi của người chơi với những thay đổi trong môi trường. Trong nhiều trò chơi, các yếu tố thay đổi liên tục như tình huống chiến đấu, địa hình, hoặc các quy tắc trò chơi. Người chơi cần phải liên tục điều chỉnh chiến lược và phương pháp của mình để phù hợp với các thay đổi này. Chẳng hạn, trong các trò chơi thể loại sinh tồn như Minecraft hay ARK: Survival Evolved, người chơi phải đối mặt với môi trường không ổn định, từ việc tìm kiếm thức ăn đến việc xây dựng các công trình để bảo vệ bản thân khỏi những nguy hiểm. Chính sự thay đổi liên tục trong trò chơi giúp người chơi phát triển khả năng linh hoạt và thích nghi nhanh chóng với các tình huống bất ngờ. Điều này có thể mang lại lợi ích lớn trong cuộc sống thực, đặc biệt là khi đối mặt với những thay đổi đột ngột trong công việc, học tập hoặc các tình huống khẩn cấp.
