Lễ cắm nêu cúng lúa là nghi lễ ko thể thiếu đc trong cuộc sống đời thường tâm linh của người M’nông nhằm mục đích cầu mong thần linh che chở & phù hộ cho lúa có lợi, đc mùa, mái ấm gia đình no ấm, niềm vui sướng. Lễ cắm nêu cúng lúa đc diễn ra khi lúa đã được khiến cỏ, vun gốc hai lần.
Đại ý lời khấn: hôm nay ta báo cho hồn lúa, hồn kê, hồn bầu, hồn bí ta sẽ cắm nêu cúng lúa. các thần lúa, thần kê, thần đậu, thần mướp tới ngày đó những thần gọi nhau về ăn lợn, ăn gà, ăn vịt, uống rượu nhà ta. Mời các thần ở luôn ngôi nhà của mình. Khấn vái hẹn ngày với các thần lúa hoàn thành, chủ rẫy khai mạc khiến nêu cúng lúa.
Lễ cắm nêu cúng lúa
đc thực hiện như sau: Buổi
sáng ngày
sẵn sàng cắm nêu cúng lúa, chủ rẫy
ra đi khu rẫy sẽ cúng lúa, lấy dây buộc túm phần lá của vài bụi lúa
& khấn
thông tin cho thần lúa biết ngày
khiến cho lễ cắm nêu cúng lúa.
Lễ vật gồm: lợn, gà, vịt, rượu, hai cây nêu đã khiến cho (một cây để cắm trước nhà, một cây cắm ở xung quanh rẫy), cây cau rừng, cây lúa khô, củ bí kì nam (khắc thành mặt người). các con vật hiến sinh này đều được buộc quanh cột nêu từ tối hôm trước cho đến sáng sủa hôm sau.
Tối hôm đó
gia chủ khấn vái mời
những thần lúa, thần ngô, thần đậu, thần mướp, thần bầu bí
đến ăn lợn gà
và ở lại
ngôi nhà của mình.
sáng sủa hôm sau chủ nhà giết các con vật hiến sinh này lấy tiết, mật, gan, tim và một con gà đem vào rẫy khiến cho lễ cúng. Chủ rẫy dựng một cây nêu ở bên trên rẫy và lấy tiết con vật hiến sinh trét vào cây nêu, van nài thần lúa bình tâm ở lại với rẫy mái ấm gia đình nhà mình. Rồi khấn: Ơi rừng núi tổ tiên, hỡi những thần: thần lúa, thần rừng, thần suối, thần rau. lúc này mời các thần về đây cùng mái ấm gia đình tôi ăn một giở cơm, mái ấm gia đình tôi làm cho lễ cúng những thần, xin các thần phù hộ bảo vệ cho rẫy lúa mái ấm gia đình tôi đc rẻ, được trúng mùa, ngăn ko cho con sâu, con chuột, con sóc gắp phá hoại rẫy lúa, vì vậy mái ấm gia đình tôi nghèo mong các thần thông cảm, sở hữu tiết ăn tiết, mang gan ăn gan, sở hữu rau ăn rau, với gà ăn gà, mang vịt ăn vịt…. những thần hãy cùng mái ấm gia đình tôi uống rượu cần. Hỡi những thần hãy về đây cùng ăn cơm trắng cộng uống rượu phải cùng gia đình sở hữu bà con.
khi cúng rẫy xong xuôi, gia chủ chặt một vài cây cau rừng đem về cùng có củ bí kì nam (tượng trưng cho thần giữ nhà) đem về đặt trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Người M’nông quan điểm rằng, củ bí kì nam sẽ giữ cho gió bão không tràn qua rẫy, những thần xấu, thần Ác như thần Krăch, thần Ndu thấy củ bí kì nam cũng bắt buộc giảm xa, không vào phá rẫy.
Cúng trên rẫy xong, về nhà: chủ nhà lấy tiết gà, vịt sứt vào cây nêu ở nhà rồi khấn vái: hôm nay mời những thần sâu, thần mối về nhà uống rượu, ăn thịt, mong các thần sâu, thần mối ăn no uống say bảy tám ngày ngay tắp lự, ngủ thật say ba bốn tháng mới tỉnh, không ra đc rẫy để phá lúa. Bà vk chủ rẫy hát cúng: Hỡi các thần hãy xua đuổi con chuột, con sóc, con heo rừng tránh xa ko vào rẫy phá lúa, phù hộ cho mái ấm gia đình được mùa, gia đình tôi sẽ làm lễ tạ ơn các thần.
tiếp nối người nhà cũng ko quên mời khách đến chung vui sở hữu gia đình, họ cùng nhau gặp ca hát, nhấp những ché rượu buộc phải phấn kích. Rồi đông đảo người bắt đầu uống rượu, người trộn lúa giống khi trỉa lúa được mời uống trước, tiếp đến gia chủ & bà con anh em trong bon thôn. toàn bộ người vừa uống rượu vừa đánh chiêng hát múa vui vẻ cùng hòa quyện có âm thanh hùng vĩ của núi rừng trầm bổng, chiếc âm hưởng của cuộc sống lao lực nơi núi rừng hoang sơ. bây giờ, người M’nông ở thôn Đắk Ngo (Tuy Đức) vẫn bảo trì nghi lễ này.
Trường nuôi dạy trẻ khuyết tật –
Nhà May Mắn
Địa chỉ: 19A, Đ. Số 1, Kp 9, P. Bình Hưng Hoà A Q. Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Hotline : 090 906 2528
Web site : https://maison-chance.org/shop
