Cứ mỗi năm tới gần dịp Tết Nguyên Đán khi các lễ hội nhiều thì nhu cầu đổi tiền lẻ càng cao. Nhiều người đã chọn cho mình hình thức chuyển đổi tiền ở ngoài “chợ đen” với mức phí đổi rất cao. Khi tiền càng hiếm thì các tiền mệnh giá nhỏ càng được các đối tượng này “ hét” giá cao. Trung bình tờ tiền mệnh giá 10.000 đồng thì được chuyển đổi với mức phí lên đến 600%. Đặc biệt tờ 100 đồng được rao với mức giá 19.900%.
Năm nay chính là năm thứ 6 liên tiếp mà Ngân hàng Nhà nước không phát hành các loại tiền lẻ mới có mệnh giá từ 10.000 đồng trở xuống. Đã giúp cho nhà nước tiết kiệm hàng tỷ đồng tiền dành cho các chi phí như in ấn, vận chuyển, bảo quản, kiểm đếm.
Mặc dù đã có quy định cấm buôn bán đổi tiền lẻ để ăn lấy chênh lệch nhưng trên thực tế thì chỉ cần ngồi nhà, bằng một số thao tác đơn giản thì các khách hàng sẽ tìm được những nhà hàng, cơ sở, shop… chuyên đổi tiền lẻ và được sẵn sàng được giao đến tận nhà.
Trong vai trò của một người cần đi đổi tiền lẻ thì chúng tôi có liên lạc được với một chủ shop chuyên đổi tiền online và được người này quảng cáo là “Chỗ anh loại tiền nào cũng có, từ tiền lẻ VND mệnh giá nhỏ đến tiền mệnh giá lớn nguyên seri. Không chỉ có tiền Việt Nam mà có cả tiền 2 USD các năm hiếm, tiền xu Úc hình con lợn vàng đến cây tiền thần tài…Em đổi càng nhiều chi phí càng rẻ”. Tuy nhiên thì chủ shop này cho biết thì muốn chuyển đổi trực tiếp thì chỉ có thể đổi ở Hà Nội, khách ở xa muốn chuyển đổi thì chuyển tiền trước rồi mới nhận tiền.
Phí chuyển đổi được tính theo mệnh giá, loại tiền và số lượng tiền khách muốn chuyển đổi. Đối với loại tiền giấy có mệnh giá 10.000 đồng màu đỏ thì có mức phí chuyển đổi lên đến tận 600% là 70.000 đồng vì “Tiền 10.000 đồng giấy cotton đỏ được mệnh danh hoa hậu tiền giấy VN vì có màu đỏ tươi may mắn, mặt sau có hình cánh buồm tượng trưng cho thuận buồm xuôi gió, cát tường. Tiền mới đến 90%”.
Cũng là tờ tiền mệnh giá 10.000 đồng nhưng đối với loại tiền polyme, thì phí chỉ còn 15%, là 1.150.000 đồng/100 tờ.
ờ tiền giấy mệnh giá 100 đồng được rao với giá 20.000 đồng/tờ (tương đương phí đổi 19.900%).
Đổi tiền mệnh giá 500 đồng thì phí đổi tiền là 300%, phí đổi tờ 100 đồng là 200%.
Đối với loại tiền 5000 đồng, phí đổi 1 cọc 100 tờ là 550.000 đồng.
Không chỉ rao bán công khai trên Zalo và Facebook.., thì ngay tại các cổng đền, chùa hay ở các lễ hội thì hoạt động này cũng diễn ra công khai. Theo Nghị định 96/2014/NĐ-CP, nếu bị cơ quan chức năng phát hiện, người đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch không đúng quy định sẽ bị xử phạt từ 20 – 40 triệu đồng nhưng để bắt được tận tay các đối tượng này thì rất khó. Bởi khi mua lễ thì người mua đưa tiền mệnh giá lớn còn người bán thì đưa lễ và trả lại tiền lẻ có ăn chênh lệch.